پنج اشتباه رايج در آموزش بهداشت به کودکان
پنج اشتباه رايج در آموزش بهداشت به کودکان 
اگر شما هم کودک 1تا 3 ساله داريد يا تا به حال به کودکتان ياد داده‌ايد که به تنهايي به توالت برود و يا در صدديد که به زودي اين کار را شروع کنيد. اما براي اينکه اين مرحله از آموزش کودکتان را هم بدون دردسر پشت سر بگذاريد لازم است با بايد‌ها و نبايد‌هاي اين کار آشنا باشيد. در اين مطلب با 5 اشتباه رايج در اين کار و نحوه برخورد درست آشنا مي‌شويد.
١)زود شروع کردن: اگرآموزش توالت رفتن را قبل از اينکه کودکتان آماده شود شروع کنيد، اين کار نه تنها سخت خواهد شد بلکه بيشتر از معمول هم طول خواهد کشيد. البته لازم است بدانيد که سن مشخصي براي اين کار وجود ندارد. اغلب کودکان در حدود 18 تا 24 ماهگي کم کم آمادگي جسمي و ذهني براي اين آموزش را پيدا مي‌کنند. با اين حال بعضي از کودکان تا 3 و حتي 4 سالگي هم ممکن است براي اين کار آماده نباشند. به همين علت بهتر است در اين سن يعني از 18 ماهگي گوشه چشمي به علائم جسمي، شناختي و رفتاري کودک نوپايتان داشته باشيد تا بتوانيد به موقع اين کار را شروع کنيد.
بهتر است بدانيد آموزش توالت رفتن به کودکتان اگر به موقع شروع شود حدود 3 ماه طول مي‌کشد بنابر اين لازم است صبور باشيد و در اين مدت کمک و حمايت ديگران را هم داشته باشيد تا خسته و عصباني نشويد. اگر کودک شما بعد از 3 ماه اجراي روشهاي درست آموزش باز هم نتوانست خودش را کنترل کرده و به موقع به دستشويي برود، بدانيد که هنوز کودک شما آماده اين آموزش نبوده است. بنابر اين بهتر است مدتي حدود چند هفته صبر کنيد و سپس دوباره کار را شروع کنيد.
2) شروع در زمان نامناسب: براي شروع اين کار لازم است که زندگي شما در ثبات و آرامش باشد تا به علت استرس‌هاي جانبي در زندگي آموزش شما دستخوش تزلزل و اشتباه نشود. اگر قرار است کودک تازه‌اي به دنيا بيايد و يا اگر به تازگي به اين منزل نو اسباب کشي کرده ايد، اگر محل کارتان را تغيير داده‌ايد، اگر خودتان بيمار هستيد يا کودکتان سرما خورده است، اگر پرستار جديدي براي کودک تان گرفته‌ايد و يا اگر به تازگي او را در مهد کودک گذاشته‌ايد، بهتر است بدانيد در اين شرايط شروع آموزش فکر خوبي نيست. کودکان نوپا در روزمرگي و ثبات رشد مي‌کنند و هرگونه تغيير در برنامه روزانه معمولشان باعث اختلال در اين قضيه مي‌شود بنابراين صبر کنيد تا کودک شما به شرايط جديدش عادت کند و سپس در زماني که هردو شما آرامش بيشتري داريدکار را شروع کنيد.
3) فشار وارد کردن:اگر کودک شما به تازگي به توالت رفتن علاقه نشان مي‌دهد، نشانه خوبي است اما او را وادار نکنيد که زودتر و بيشتر از توان خود را درگير اين کار کند. اگر به او براي اين کار اصرار کنيد ممکن است براي اينکه توالت نرود، مدفوع خود را نگه دارد و اين کار باعث يبوست کودک و مشکلات جانبي آن خواهد شد. اجازه دهيد تا کودک با انتخاب خودش و قدم به قدم وارد اين کار شود. هر کودکي با سرعت مخصوص خودش از يک مرحله به مرحله ديگر آموزش وارد مي‌شود. براي بيشتر کردن سرعت آموزش کودکتان مي‌توانيد از روشهاي تشويقي و ياد آوري ملايم استفاده کنيد اما او را به زور هل ندهيد.
4) پيروي از روش مادر شوهر: مادر شوهر‌ها دلخور نشوند اما بدانيد که نسخه مادر و مادر شوهر شما براي کودک شما پيچيده نشده ومناسب او نيست. بهتر است گوشهايتان را در و دروازه کنيد و از در و همسايه و نسل‌هاي گذشته تنها بشنويد اما به دل نگيريد. اگر مادر شما اصرار مي‌کند که بهتر است عجله کنيد وگرنه دير مي‌شود، حرف‌هاي دلسوزانه‌اش را بشنويد و با خوش رويي به او نشان دهيد که براي حرف‌هايش اهميت قايل هستيد. اما روشهاي آموزش توالت رفتن در 40 سال اخير فرق کرده و کودک 30-40 سال قبل ديگربا استاندارد بچه‌هاي امروزي نمي‌خواند. امروزه بهترين راه اين است که صبر کنيد تا کودک علائم آمادگي خود براي کنترل دفع را نشان دهد و سپس براي آموزش به او برنامه‌ريزي کنيد. اگر مادرتان اصرار مي‌کند که شما و برادرتان در 10 ماهگي خودتان را کنترل کرده و به دستشويي مي‌رفته‌ايد به او بگوييد که تحقيقات نشان داده که کودکان امروزي تا سن 18 ماهگي قادر به کنترل ارادي عضلات مثانه و مقعد خود نيستند. بهتر است با او بگو مگو نکنيد و از او بخواهيد که صبورتر باشد.
5) تنبيه کودک: يادتان باشد عصباني شدن، دادزدن سر کودک و يا کتک زدن او به خاطر ريختن و نشت ادرار و مدفوعش و يا سر پيچي از نشستن روي لگن، کمکي به او و شما نمي‌کند.تازه کار را خرابتر هم مي‌کند! حتي اگر کودک بعد از يک موفقيت کوتاه مدت، ناگهان خطاهاي متعدد در اين زمينه بکند. عقب نشيني و خسته شدن از کنترل دفع و بي‌علاقگي به اين کار يک امر عادي است. اگر شما با آرامش و خونسردي با اين رفتار او کنار بياييد و به اصطلاح دندان بر جگر بگذاريد و پس از مدتي دوباره با او کار را شروع کنيد، حتما موفق خواهيد شد. براي اينکه عضلات مثانه و مقعد او آنقدر تحت کنترلش باشد که چيزي نشت نکند، مدتي زمان مي‌برد. بنابراين هنگام ريزش تنها به آرامي او را تميز کنيد و به او توضيح دهيد که دفعه آينده بهتر است تلاش و دقت بيشتري بکند تا مانند بزرگترها لباسش را تميز نگه دارد و البته يادتان باشد به خاطر توالت کردن در لگن يا توالت او را حتما تشويق کنيد.
کليدهاي کمکي:
از کجا بدانم آماده است؟
لازم است به علايمي که نشان مي‌دهد کودک شما آماده آموزش است، توجه داشته باشيد. به عنوان مثال آيا کودک شما از دستورات ساده پيروي مي‌کند؟ آيا مدت طولاني و مثلا شب‌ها پوشک او خشک باقي مي‌ماند؟ يادتان باشد به او در اين زمينه فشار نياوريد چون ممکن است نتيجه معکوس داشته باشد. در ضمن هر کودکي شرايط خاص خود را دارد. به عنوان مثال پسرها کندتر از دخترها توالت رفتن را ياد مي‌گيرندو فرزندان دوم به بعد ممکن است زودتر از اولي توالت رفتن را ياد بگيرند.
کدام وسيله مناسب است؟
لازم است صندلي يا لگن کودک مناسبي تهيه کنيد. بعضي ممکن است از صندلي آداپتور ويژه‌اي که متصل به توالت بزرگسالان مي‌شود، استفاده کنند تا اضطراب کودک از نشستن روي توالت و افتادن در سوراخ آن از بين برود. گروهي از کودکان ممکن است از سر و صداي بلند سيفون توالت بترسند، بنابراين بهتر است بعد از خروج کودک از توالت سيفون را بکشيد. متخصصان توصيه مي‌کنند براي تهيه لگن مخصوص بهتر است به همراه کودک براي خريد برويد و اجازه دهيد کودک لگن مورد علاقه‌اش را انتخاب کند. اشکال حيوانات و رنگهاي متنوع کودک شما را به اين آموزش علاقه مند مي‌کند. البته توجه داشته باشيد که لبه‌هاي لگن نبايد تيز باشد تا پاي کودک زخمي و خراشيده نشود.
عادت با تمرين ممکن است
در ابتدا روزي يک بار در زمان‌هاي خاص مانند بعد از صبحانه، قبل از حمام و يا هر زمان ديگري که فکر مي‌کنيد کودک نياز به اجابت مزاج دارد، با لباس او را روي لگن يا توالت فرنگي بنشانيد. اين عادت به او کمک خواهد کرد که وادار به استفاده از لگن شده و آسانترآن را به عنوان بخشي از روتين روزانه بپذيرد. اگر حمام به راحتي در دسترس شما نباشد مي‌توانيد حتي لگن او را در حياط و هر جا که کودک شما راحت است بگذاريد. بعد از اين که به اين قضيه عادت کرد، مي‌توانيد شلوار او را در بياوريد و مانند هميشه او را روي لگن بنشانيدو اجازه دهيد به اين وضع هم عادت کند. در اين زمان مي‌توانيد به او بفهمانيد که همه حتي مامان و بابا هم زمان‌هايي لازم است به توالت بروند. يعني هر کس بزرگ شود ديگر به جاي پوشک بستن بايد به توالت برود. يادتان باشد اگر کودکتان از نشستن روي لگن با يا بدون شلوار خودداري مي‌کند و از اين کار به گريه مي‌افتد، او را مجبور به اين کار نکنيد. بهتر است يکي دو هفته فرصت بدهيد و بعد دوباره اين روش را بکار ببريد. هر زمان که کودک روي لگن به راحتي نشست يعني آماده آموزش مراحل بعدي شده است.
تشويق و الگوسازي کار را ساده مي‌کند
بهتر است براي تشويق کودکتان به توالت رفتن از کتاب‌هاي مصور داستاني که در اين باره تهيه شده‌اند هم استفاده کنيد. وقتي کودک مي‌بيند که قهرمان داستان به راحتي از توالت استفاده مي‌کند و اين کار را به تاخير نمي‌اندازد، تشويق مي‌شود که او هم همين کار را انجام دهد.
يادتان باشدکودکان با تقليد بهتر ياد مي‌گيرند، وقتي کودک ببيند شما چگونه از توالت استفاده مي‌کنيد، به طور طبيعي آنچه لازم است درباره توالت رفتن بفهمد راياد خواهد گرفت.مي توانيد از خواهر و برادرهاي کمي بزرگتر از کودک هم بخواهيد که مراحل دستشويي رفتن را به کودک نشان دهند چون کودک از همسن و سالان خود هم خوب ياد مي‌گيرد. با اين کار شما مي‌توانيد مراحل دستشويي رفتن و حتي پايين کشيدن شلوار و تميز کردن و شستن خود و کشيدن سيفون را هم به او ياد بدهيد. البته شستن دستها بعد از توالت هم يکي از مسايل مهمي است که بايد از همين سن به کودک ياد داد.
وقتي مطمئن شديد کودک مراحل کار را ياد گرفته و مي‌تواند خودش را کنترل کرده و به تنهايي يا با کمک شما به توالت برود، به کودک اجازه دهيد زماني را بدون پوشک در خانه بگردد و لگن را در دسترس او قرار دهيد که بتواند به محض احساس دستشويي از آن استفاده کند. يادتان باشد هر يکي دو ساعت به او يادآوري کنيد که زمان کوتاهي را روي لگن بنشيند تا در صورت نياز توالت کند.گاهي اوقات کودکان نوپا به اندازه کافي روي لگن نمي‌نشينند، براي کمک به چنين کودکي و احساس راحتي او مي‌توانيد لباسهاي راحت و سبک به او پوشانده و يک داستان کوتاه براي او تعريف کنيد تا زمان نشستن روي لگن برايش لذتبخش باشد
منبع:http://www.ettelaat.com
